به نام خداوند بخشاینده بخشایشگر

مختصری در خصوص تاریخچه روند های باستان شناسی در استان یزد(قسمت اول)

علم باستان شناسی با توجه به دیرینگی آن در جهان ٬ در ایران علمی تقریبا نوپا به حساب می اید.قدمت اولین فعالیت های باستان شناسی درایران به اواخر قرن نوزدهم میلادی و مصادف با فعالیت هیات های فرانسوی در شوش است.البته شاید بهتر باشد بگوییم نخستین روند های باستان شناسی بیشتر یک حالت عتیقه بازی یا فعالیت های تجاری بوده است.ژاک دمرگان اولین رئسی هیات فرانسوی ها در شوش در اواخر دهه نوزده میلادی در خاطراتش به وجود تعداد زیادی کارگر در امر کاوش اشاره می کند که تلویحا بیانگر مقاصد شیء یابی و دفینه جویی بوده است تا یک کاوش روشمند و علمی.شاید یکی از مهمترین علل اوج گیری کاوش های باستان شناسی در ایران در ابتدای قرن بیستم وجود ذخائر معدنی و نفتی ایران بود که همپا با این تحولات باستان شناسی ایران نیز نزج و نمو گرفت.شاید این عامل باعث شد که علی رغم غنای اثار به دست آمده در ایران کمتر تحلیل جدی در خصوص این کشفیات مطرح شود و در مقابل مناطقی چون بین النهرین که بر مبنای نوشتارهای کتب عهد عتیق و جدید و اثبات گفته ها و نوشته های این کتب مورد کاوش قرار گرفتند از وضعیت بهتر و علمی تری برخوردار بودند.

بسیاری از اولین کاوش گران باستان شناسی در ایران یا متخصص معدن بوده اند و یا ماموران سیاسی و میسینورهای مذهبی و این عامل را هم باید به اختلال های حاکم بر مطالعات باستان شناسی در ایران بایستی افزود.در سیاهه این افراد نام هایی چون ژاک دمرگان و سرگور اوزلی قابل توجهند.

با توجه به اهداف مورد اشاره در خصوص شکل گیری فعالیت های باستان شناسی منطقه غرب ایران بویژه اذربایجان و خوزستان از جمله اولین نقاطی بود که مورد توجه قرار گرفت و با توجه به حاکم شدن روحیه علمی و تخصصی در امور باستان شناسی بویژه بعد از جنگ جهانی دوم ٬ این مناطق از جمله مشهور ترین و شناخته شده ترین سایت های باستان شناسی ایران را در خود جای داده و امروزه یکی از مهمترین منابع مطالعاتی به حساب می آیند.

با توجه به روال بحث که مربوط به استان یزد می باشد ترجیح می دهم که با این مقدمه کوتاه و ناقص که البته بسیاری ناگفته ها در آن وجود دارد به صورت مشخص به تاریخچه ای از تحولات باستان شناسی در استان یزد بپردازم. استانی کویری که با توجه به ناشناختگی معادن آن و همچنین محیط جغرافیایی کویری آن از جمله مناطقی است که خیلی دیر و ناقص مورد توجه جامعه باستان شناسی ایران قرار گرفت و شاید این علم در استان یزد در مراحل مقدماتی و ابتدایی آن به سر می برد.

تصاویری از قدیم ترین مدارک مربوط به فعالیت های باستان شناختی در ایران و همچنین تعدادی از اولین پژوهشگران اروپایی حوزه باستان شناسی در ایران

....

ارنست هرتزفلد المانی از جمله نخستین پژوهشگران باستان شناسی در ایران

حفاری های هفت تپه شوش . یکی از اولین فعالیت های هیات های باستان شناسی ایران به سرپرستی مرحوم دکتر نگهبان

راولینسون. یکی از اولین پیشگامان مطالعات باستان شناسی در ایران که موفق به خواندن کتیبه بیستون شد.

ژاک دمرگان فرانسوی. متخصص معدن و یکی از اولین روسای هیات فرانسوی ها در شوش

مادام و اقای دیولافوا. این زن و شوهر در قالب فعالیت های هیات فرانسوی در شوش بسیاری از آثار فرهنگی ایران را غارت کردند.

پایان بخش اول.

ادامه دارد...........