چغازنبیل نیایشگاهی باستانی‌است که در زمان عیلامی‌ها و در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد ساخته شده‌است. چغازنبیل بخش به‌جامانده از شهر دوراونتش است.تاریخ ثبت۱۹۷۹ میلادی. شماره ثبت ۱۱۳

تخت جمشید یا پارسه که در شهرستان مرودشت در شمال استان فارس واقع است، نام یکی از شهرهای باستانی ایران است . در این شهر باستانی، مجموعه کاخ‌هایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده‌است.این اثر در تاریخ ۱۹۷۹ میلادی و به شماره ثبت ۱۱۴ به ثبت رسیده است.

میدان نقش جهان میدان بزرگ مستطیل شکلی در شهر اصفهان ایران است که به‌وسیلهٔ بناهایی از دورهٔ صفوی محصور شده‌است.میدان نقش جهان به شکل امروزین در دوره سلطنت شاه عباس صفوی پایه‌گذاری شده‌است.بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالی‌قاپو، مسجد امام، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه است.این اثر در تاریخ ۱۹۷۹ میلادی و به شماره ۱۱۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

تخت سلیمان نام محوطهٔ تاریخی بزرگی، در نزدیکی تکاب و روستای تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی است. مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف دریاچه‌ای طبیعی ساخته شده‌است.آثار بناهای دوره‌های اشکانیان و ساسانی و ایلخانان مغول در این محل یافت شده‌است. مهم‌ترین آثار بجا مانده آن آتشکده و تالارهای دوره ساسانی است.این اثر در سال ۲۰۰۳ و به شماره ۱۰۷۷ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

ارگ بم در گوشه شمال شرقی و چسبیده به شهر بم در استان کرمان و در مجاورت جادهٔ ابریشم قرار دارد و بنا به روایات متعدد، مربوط به دوران اشکانی و یا هخامنشی است. تا اواخر دوره قاجار، ارگ بم همچنان مسکونی بوده‌است.این بنایی مشهور تاریخی در زمین‌لرزه بم، به شدت ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم را لرزاند. ویران شد .این اثر در سال ۲۰۰۴ میلادی و به شماره ۱۲۰۸ در فهرست اثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از آثار باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس واقع شده‌است.این مجموعه دربرگیرندهٔ سازه‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ سلطنتی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. این اثر در سال ۲۰۰۴ و به شماره ۱۱۰۶ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

گنبد سلطانیه مقبرهٔ الجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانیو اسلامی به شمار می‌رود.این بنا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است.رنگ گنبد آبی است. بر روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آن را ۱۲۰ گز نوشته‌ اند.این اثر در سال ۲۰۰۵ و به شماره ۱۱۸۸ در فهرست اثار جهانی به ثبت رسیده است.

سنگ‌نبشته بیستون بزرگترین سنگ‌نبشتهٔ جهان، نخستین متن شناخته شدهٔ ایرانی و از آثار دودمان هخامنشیان (۵۲۰ پ. م) واقع در شهرستان هرسین در سی کیلومتری شهر کرمانشاه بر دامنه کوه بیستون است.سنگ‌نبشته بیستون یکی از مهمترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهم‌ترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان می‌دهد. این اثر در سال ۲۰۰۶ و به شماره ۱۲۲۲در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

کلیساهای آذربایجان عبارتند از: قره‌کلیسا ٬ کلیسای سن استپانوس، کلیسای مریم‌مقدس دره‌شام، کلیسای چوپان و کلیسای سور س. این اثار در سال ۲۰۰۸ و به شماره ۱۲۶۲ در فعرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

سازه‌های آبی شوشتر در دوران ساسانیان، جهت بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی ساخته شده‌است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده‌است.این اثر در سال ۲۰۰۹ و به شماره ۱۳۱۵ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

بازار تبریز یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قارهٔ آسیا به‌شمار می‌رود. این بازار با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است. این بازار از بازارچه‌ها، تیمچه‌ها، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته‌است.. این اثر در تاریخ ۲۰۱۰ و به شماره ۱۳۴۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

مجموعه نفیس بقعه شیخ صفی الدین به نام عارف نامدار شیخ صفی الدین اردبیل جد سلاطین صفویه، در سال ۷۳۵ ه. ق. به دست فرزند وی صدرالدین موسی بنا شد.در عصر صفوی، بقعه شیخ با حضور استادان بزرگ عهد صفوی چنان به زیور آراسته شد.یکی از موارد منحصر به فرد این مجموعه این است که این بقعه حاوی ده‌ها اثر بدیع در مضامین مختلف رشته‌های هنری است. این اثر در سال ۲۰۱۰ میلادی و با شماره ۱۳۴۵ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

باغ ایرانی به ساختار و طراحی منحصر به فرد آن اشاره دارد. باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری این باغ‌ها دانسته‌اند. کوروش بزرگ شخصا دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و در واقع هندسی‌سازی باغ و شکل و شمایل آن از دیدگاه که کوروش به باغ ایرانی گرفته شده‌است. در دوره ساسانیان نیز باغ‌ها در جلوی کاخ‌ها و معابد شکل گرفتند.در سال ۲۰۱۱ باغ‌های ایرانی پاسارگاد، ارم، چهلستون، فین، عباس‌آباد، شازده، دولت‌آباد، پهلوان‌پور، اکبریه به عنوان میراث جهانی به شماره ۱۳۷۲ به ثبت رسیدند.

مسجد جامع عتیق اصفهان یا دایره المعارف معماری اسلامی در ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی و به شماره ۱۳۹۷ در فهرست میراث جهانی ی ونسکو به ثبت رسید.

برج گنبد قابوس در سال ۲۰۱۲ و به شماره ۱۳۹۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

مجموعه کاخ موزه گلستان در سال ۲۰۱۳ و به شماره ۵۱۹۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.